MİYOPİ KONTROLÜNDE BİFOKAL GÖZLÜK KULLANIMI

REFRAKSİYON

Gözlükler kırma kusurları olan miyopi, hipermetropi ve astigmatın tedavisinde kullanımı kolay olan bir çözümdür. Gözlükler göz önünde stabil bir şekilde duran ve tek odaklı ya da çok odaklı kompleks yapıda olabilen tedavi aparatlarıdır. 

FARKLI GÖZLÜK TİPLERİ NELERDİR?

Tek odaklı lensler (gözlükler) miyopi, hipermetropi ve astigmatın tedavisinde göz doktorlarının en sık reçete ettiği gözlüklerdir. Yapılarının basit ve üretimlerinin kolay olması görme sorunlarının çözümünde tek odaklı gözlükleri ideal bir çözüm objesi haline getirmiştir.

Ancak tek odaklı gözlüklerle ilgili problem sabit tek bir kırma gücüne sahip olmalarıdır. Bu özellikle yakına bakarken kırma gücünün azaldığı 40 yaşından sonraki dönemde tek odaklı lenslerin yakını net göstermemesi ile kendini gösterir. Bu durumda farklı bir yaklaşım ve gözlük dizaynı gerekmektedir.

Multifokal gözlükler, cam üzerinde birden fazla odak noktasına sahiptir. Bu durumda kişi göz hareketleri ile uygun odak noktasını bularak uzak ve yakını net görebilmektedir. Multifokal camlarda yukarıda uzak odak noktası, aşağıya doğru inildikçe orta ve yakın mesafeyi net gösterecek şekilde farklı kırma gücüne sahip cam bölgeleri bulunmaktadır. 

Bifokal camlar ise farklı kırıcılığa sahip iki camın birleştirilmesi gibi düşünülebilir. Üstte uzağı, altta ise yakını görmeyi sağlayan iki odak noktası bulunmaktadır. Aralarında ise görünür bir çizgi mevcuttur. 

Genellikle 40 yaş üstündeki kişilerde kullanılmakla birlikte bazen çocuklar, ergenler ve genç erişkinlerin de bazı göz odaklama ve kas koordinasyon sorunlarını gidermek amacıyla multifokal lens (multifokal gözlük) kullanmaları gerekmektedir. 

MİYOPİLİ ÇOCUKLARDA VE GENÇLERDE HANGİ TÜR GÖZLÜKLER KULLANILABİLİR?

Miyopi, uzak görmeyi bozan bir rahatsızlıktır, fakat miyopi derecesi arttıkça bulanık görme daha yakın alanları da içine almaktadır. Miyopili kişilerde basit tek odaklı camlar uzak görmeyi düzeltmektedir. Ancak bilimsel çalışmalar tek odaklı gözlüklerin miyopi ilerlemesini yavaşlatmadığını göstermiştir. Bu da miyopili çocuklarda farklı cam kullanımı arayışını getirmiştir. 

MİYOPİNİN KONTROL EDİLMESİ NEDİR?

Miyopi sadece gözlük demek değildir. Miyopi ocuklarda ve gençlerde ortaya çıktığında tipik olarak ilerler ve geç ergen dönemlerine kadar genellikle ilerleme devam eder. Miyopi ilerlemesi ile birlikte;

Görme bulanıklığı artar.

Gözlük ya da kontakt lens değişimi ihtiyacı sıklaşır.

Ömür boyu bazı göz sorunlarının yaşanması ihtimali artar.  

"Miyopi kontrolü" terimi miyopinin ilerlemesini durdurmayı ifade etmektedir. Miyopi kontrolü özellikle çocuklarda önemlidir, çünkü miyopinin en hızlı ilerlediği dönem çocukluk dönemidir. Bunun yanında ergenlerde de miyopi kontrolü önemlidir. Ergenlerin genellikle yarısında 16 yaşına kadar miyopi ilerlemesi durmaktadır, ancak bu durum yarısında ilerlemenin hala devam ettiği anlamına gelmektedir. Bu da miyopi kontrolünün erken erişkinlik dönemine kadar devam etmesini gerektirmektedir.

Bu konuda iyi haber şudur ki miyopi ilerlemesinin özel tasarlanmış bazı gözlüklerle, kontakt lenslerle, orto-k ve atropin göz damlaları ile yavaşlatılabileceği konusunda elde edilen bilimsel bulgular vardır. 

MİYOPİ KONTROLÜNDE ÖZEL LENS DİZAYNI

Bifokal lensler özellikle yakın görme sorunu olan kişiler için tasarlanmıştır, ancak göz çevresi kaslarında korrdinasyon bozukluğu olan bazı çocuklarda da kullanımları vardır.

Çalışmalar özel bazı bifokal camların çocuklarda miyopi ilerlemesini durdurduklarını göstermiştir. Özel bifokal camlarda üstte uzağa, altta ise yakına odaklayan ve ikisi arasında belirgin bir çizgi olan farklı kırıcılığa sahip iki cam alanı vardır. 

Bir çalışmada özel bifokal camların tek odaklı camlara kıyasla 8-13 yaş arasındaki çocuklarda miyopi ilerlemesini daha iyi kontrol ettiği gösterilmiştir. Bifokal camların bu etkiyi nasıl gösterdikleri tam olarak anlaşılamamıştır. 

Progresif camlarda üstte uzak odaktan altta yakına doğru farklı kırma gücüne sahip alanlar vardır. Bunlarda bifokal camlar gibi kırıcı alanlar arasında çizgi yoktur. Multifokal camların çocuklarda miyopi ilerlemesini durdurmada etkilerinin çok az olduğu gösterilmiştir. 

Zeiss MyoVision adında periferal defokus tipi bir gözlüğün miyopi ilerlemesi üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı gösterilmiştir.

Miyopinin kontrolüne yönelik olarak geliştirilmiş üç farklı tip özel miyopi gözlüğü vardır. Bunlar gözlük piyasasında yenidir ve her ülkede bulunmayabilmektedir. Bu üç gözlük tipinin miyopi kontrolünü sağlamada gözlük dışı diğer yöntemlerle kıyaslandığında en faydalı opsiyon olduğu bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.

Essilor Stellest gözlüğü, Hoya Miyosmart gözlüğü ve SightGlass Vision Difüzyon Optik Teknoloji gözlükleri miyopi kontrolünde kullanılan gözlüklerdir. Bu gözlüklerde kullanılan lenscikler ya da diffüzerler gözün büyümesini yavaşlatma sinyali gönderirler. Gözlüklerin merkezindeki açık alan ve küçük lensler arasındaki boşluklar kaliteli bir uzak görmeyi mümkün kılmaktadır.

MİYOPİ KONTROL GÖZLÜKLERİ NASIL ÇALIŞIR?

Özel miyopi kontrol lensleri göz büyümesinin görüntülerin retinanın periferal (çevre-merkezi olmayan) alanlarında odaklanma şekilleri temelinde kontrol edilebileceği konusundaki bilimsel çalışmalar ışığında geliştirilmişlerdir. Çocuklarda görme gelişiminde önemli olan sadece merkezi görme değildir, periferal (çevre) görme de önemlidir. 

Miyopi kontrolünde standart tek odaklı gözlükler kullanıldığında, merkezi görme net olur ve fakat retinanın çevre kısımlarına giden ışık retina arkasına odaklanır. Bu durumun periferal retinanın tekrar odak noktasına alınması anlamında gözün ön-arka çağının artmasına ve miyopinin artmasına neden olduğu anlaşılmaktadır.   

Miyopi kontrolü optiksel anlamda zıt profil ortaya çıkarmak amacını hedeflemektedir. Yani bu tedavide amaç periferal ışığın retina önüne odaklanmasını sağlamaktır. Bu şekildeki bir optik profil göze büyümenin azalması gerektiği sinyalini gönderir. Gözün ön-arka çapındaki büyümenin azalması demek miyopinin artış hızının azalması anlamına gelmektedir.